ไม่มีใบอนุญาตปลูกสร้าง ต้องทำอย่างไร? | ขอกับใคร ที่ไหน
ไม่มีใบอนุญาตปลูกสร้าง ต้องไปขอที่ไหน ถ้าไม่มีจำเป็นไหม
หลายคนที่กำลังคิดจะสร้างบ้าน ต่อเติมอาคาร หรือทำโกดังเก็บของ มักสงสัยว่า ใบอนุญาตปลูกสร้าง จำเป็นจริงหรือไม่ หากไม่ขอจะเกิดปัญหาอะไรบ้าง และถ้าอยากขอต้องไปดำเนินการที่ไหน บทความนี้จะพาคุณมาทำความเข้าใจตั้งแต่ความหมาย ขั้นตอนการขอ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง ไปจนถึงผลกระทบหากสร้างโดยไม่ขออนุญาต เพื่อให้คุณตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง และไม่เสี่ยงต่อปัญหาทางกฎหมายในอนาคต
ใบอนุญาตปลูกสร้างคืออะไร
ใบอนุญาตปลูกสร้าง (Building Permit) คือเอกสารทางราชการที่ออกโดย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาล สำนักงานเขต หรือองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เพื่ออนุญาตให้เจ้าของที่ดินก่อสร้าง ต่อเติม หรือดัดแปลงอาคารได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
การมีใบอนุญาตปลูกสร้างมีความสำคัญเพราะว่า
- เป็นการยืนยันว่าอาคารมีมาตรฐานด้านความปลอดภัย
- มีการออกแบบโดยวิศวกรหรือสถาปนิกที่ได้รับใบอนุญาต
- เป็นหลักฐานยืนยันความถูกต้องในการโอนกรรมสิทธิ์ จำนอง หรือขอกู้ธนาคาร
- ลดปัญหาข้อพิพาทกับเพื่อนบ้าน หรือเจ้าหน้าที่รัฐในอนาคต
ใบอนุญาตปลูกสร้างอยู่ภายใต้การบังคับใช้ของ พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ซึ่งกำหนดชัดเจนว่าการก่อสร้างอาคารส่วนใหญ่ในประเทศไทยต้องมีการขออนุญาตก่อน
ทำไมต้องมีใบอนุญาตปลูกสร้าง?
ใบอนุญาตปลูกสร้างคือเอกสารที่ออกโดย สำนักงานเขต (ในเขตกรุงเทพฯ) หรือ เทศบาล/องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) (ในต่างจังหวัด) เพื่อยืนยันว่าการก่อสร้างนั้นถูกต้องตามกฎหมายควบคุมอาคาร เช่น มีความปลอดภัย โครงสร้างแข็งแรง และไม่รบกวนสาธารณะชน ใบอนุญาตนี้ยังช่วยให้การก่อสร้างเป็นไปอย่างมีระเบียบและเป็นไปตามหลักผังเมือง
การปลูกสร้างโดยไม่มีใบอนุญาตอาจทำให้เกิดปัญหาในอนาคต เช่น
โทษทางกฎหมาย
- มีโทษปรับไม่เกิน 20,000 บาท
- และปรับรายวัน ไม่เกินวันละ 10,000 บาท จนกว่าจะทำการแก้ไข
- เจ้าหน้าที่อาจสั่ง หยุดก่อสร้างทันที หรือสั่งให้ รื้อถอนอาคาร
ปัญหาด้านธุรกรรมอสังหาฯ
- อาคารที่ไม่มีใบอนุญาต อาจไม่สามารถใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันกับธนาคารได้
- การโอนกรรมสิทธิ์ขายต่ออาจติดขัด เพราะผู้ซื้อหรือนายหน้าตรวจพบความไม่ถูกต้อง
- บริษัทประกันภัยอาจไม่คุ้มครองอาคารที่ปลูกสร้างโดยไม่ถูกต้องตามกฎหมาย
ความเสี่ยงด้านความปลอดภัย
หากไม่มีการตรวจสอบแบบแปลนโดยผู้เชี่ยวชาญ อาคารอาจไม่มีมาตรฐานที่ดีพอ เช่น โครงสร้างรับน้ำหนักไม่ได้ ระบบไฟฟ้าไม่ปลอดภัย หรือไม่ได้เว้นระยะห่างจากที่ดินข้างเคียงตามกฎหมาย ส่งผลให้เกิดข้อพิพาทกับเพื่อนบ้านได้
กรณีที่ไม่ต้องขอใบอนุญาตปลูกสร้าง
แม้กฎหมายจะกำหนดให้ส่วนใหญ่ของการก่อสร้างต้องมีใบอนุญาต แต่ก็มีบางกรณีที่ได้รับ ข้อยกเว้น ได้แก่
- การสร้าง รั้วหรือกำแพงเตี้ย ที่ความสูงไม่เกิน 1.50 เมตร
- การสร้าง อาคารชั่วคราว เช่น โรงเรือนเกษตร เพิงพักชั่วคราว ที่มีพื้นที่ไม่เกิน 30 ตารางเมตร
- การ ซ่อมแซมหรือปรับปรุงเล็กน้อย ที่ไม่กระทบโครงสร้างหลัก เช่น เปลี่ยนกระเบื้องมุงหลังคา ทาสีใหม่
- การทำ กันสาด ที่ยื่นออกมาไม่เกินขนาดที่กฎหมายกำหนด
อย่างไรก็ตาม ข้อยกเว้นเหล่านี้ต้องตรวจสอบกับท้องถิ่นโดยตรง เนื่องจากบางพื้นที่อาจมีกฎระเบียบเพิ่มเติม เช่น เขตเมืองใหญ่ เขตควบคุมพิเศษ หรือพื้นที่สีเขียวตามผังเมือง
ขั้นตอนการขออนุญาตปลูกสร้าง
การยื่นขอใบอนุญาตปลูกสร้างไม่ซับซ้อน หากเตรียมเอกสารและดำเนินการตามขั้นตอน ดังนี้
- ติดต่อเจ้าหน้าที่เทศบาล/อบต./เขต เพื่อรับคำปรึกษาและแบบฟอร์ม
- จัดทำแบบแปลน โดยสถาปนิกหรือวิศวกรที่มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ
- เตรียมเอกสารประกอบ เช่น โฉนดที่ดิน หนังสือยินยอม เอกสารส่วนตัว
- ยื่นคำขอพร้อมชำระค่าธรรมเนียม ซึ่งขึ้นอยู่กับขนาดอาคารและพื้นที่ก่อสร้าง
- เจ้าหน้าที่ตรวจสอบแบบ และลงพื้นที่ (ถ้าจำเป็น)
- รอการอนุมัติ ใช้เวลาประมาณ 30–45 วัน
- รับใบอนุญาตปลูกสร้าง และสามารถเริ่มงานก่อสร้างได้อย่างถูกต้อง
ไม่มีใบอนุญาตปลูกสร้าง จำเป็นไหมจริงๆ?
คำตอบคือ จำเป็นอย่างยิ่ง เพราะใบอนุญาตปลูกสร้างไม่ได้เป็นเพียงแค่ “กระดาษใบหนึ่ง” แต่คือการรับรองความถูกต้องตามกฎหมายและมาตรฐานวิศวกรรม หากมองในระยะสั้นอาจดูเหมือนเสียเวลา แต่ในระยะยาวจะช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่า
- บ้านหรืออาคารมีความปลอดภัย
- ลดปัญหาข้อพิพาทกับหน่วยงานรัฐหรือเพื่อนบ้าน
- ขาย โอน หรือขอกู้ธนาคารได้ง่าย
- ไม่ต้องเสี่ยงโดนปรับหรือรื้อถอน
ดังนั้น หากคุณกำลังจะสร้างบ้านใหม่ ต่อเติมชั้นสอง หรือทำสิ่งปลูกสร้างใดๆ ที่มีผลต่อโครงสร้าง แนะนำให้ไปยื่นขออนุญาตทุกครั้ง
การมี ใบอนุญาตปลูกสร้าง ถือเป็นเรื่องจำเป็นที่เจ้าของบ้านและเจ้าของที่ดินไม่ควรมองข้าม หากก่อสร้างโดยไม่มีใบอนุญาต นอกจากจะเสี่ยงต่อการถูกปรับหรือสั่งรื้อถอนแล้ว ยังส่งผลกระทบต่อธุรกรรมทางการเงินและความปลอดภัยในชีวิตประจำวัน
สรุปง่ายๆ คือ
- ถ้าเป็นการก่อสร้างอาคารขนาดใหญ่ หรือมีผลต่อโครงสร้างหลัก ต้อง ขออนุญาตปลูกสร้าง เสมอ
- หากเป็นงานเล็กๆ หรือซ่อมแซมทั่วไป อาจอยู่ในข้อยกเว้น แต่ควรสอบถามเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นก่อนทุกครั้ง
การทำให้ถูกต้องตั้งแต่ต้น จะช่วยประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายในอนาคต และทำให้บ้านหรืออาคารของคุณเป็นทรัพย์สินที่มั่นคง ปลอดภัย และมีมูลค่าเพิ่มขึ้น
https://www.facebook.com/belle.bellelief , https://www.youtube.com/@belle.bellelief , https://bellelief.com/sell-land-bangkok/ , https://bellelief.com/sell-property-bangkok/
